Bereikbaarheidsindex

Voor veel toepassingen wordt de bereikbaarheidsscore (BBI-score) vergeleken met de waarde voor een gekozen referentiesituatie. De BBI-index geeft de verhouding tussen de BBI-score en de referentiewaarde weer.

Deze module is een van de vier modules die horen bij de Bereikbaarheidsindicator (BBI).

Toelichting

Kaartbeeld BBI-index met gesloten dartbordDe BBI-score hangt sterk samen met de lengte van verplaatsingen naar een bestemmingsgebied. Als gevolg daarvan is de BBI-score op zichzelf niet voldoende om te beoordelen hoe goed de bereikbaarheid van een gebied is. Hiervoor is de BBI-index ontwikkeld.

De BBI-index geeft de verhouding weer tussen de som van de gerealiseerde reistijden en de som van de gemiddelde reistijden, die men verwacht op basis van de bereikbaarheidskwaliteit in het hele studiegebied (referentielijn).

De BBI-index zegt dus iets over de bereikbaarheid van een gebied in relatie tot andere gebieden/perioden.  Als de reistijd precies volgens verwachting is, scoort deze index 100.  Als de BBI-index bijvoorbeeld de waarde 95 heeft, dan geeft dit aan dat verplaatsingen naar dit gebied gemiddeld 5% minder tijd kosten dan verwacht en dat het gebied dus relatief goed bereikbaar is. De BBI-index is dus een geïndexeerde reistijd.

De BBI-index is gebaseerd op het gemiddelde reistijd van de verplaatsingen. Een gebied kan daardoor redelijk bereikbaar lijken terwijl er wel een aandeel sterk vertraagde ritten is. In de module Sterk vertraagde ritten krijgt u hier inzage in.

Standaard hebben de zonecirkels een vaste grootte. Als u dit in de legenda wijzigt naar 'variabele grootte' staat de grootte van de zonecirkel voor het aantal verplaatsingen van/naar dit gebied.

Kaartbeelden

Voorbeeld eferentielijn BBI-indexLocaties met waarden boven de 100 worden rood gekleurd op de kaart en locaties met kleinere waarden zijn groen. In totaal worden zes klassen gebruikt van donkergroen tot donkerrood.

Om een evenredige verdeling te krijgen tussen rood en groen is standaard een verdeling gemaakt op basis van de mediaan:

  • 25% van alle verplaatsingen die het dichtst bij de verwachting
    liggen (zowel lichtrood als lichtgroen);
  • 25% van alle verplaatsingen die het verst weg liggen
    van de verwachting (donkerrood en donkergroen);
  • 50% tussengebied (groen en rood).

Toepassing van deze percentages leidt tot de grenswaarden voor de overgang van bijvoorbeeld lichtgroen naar groen en van groen naar donkergroen. Die percentages zijn 8% en 14%. Dat houdt dan in dat als reistijd meer dan bijvoorbeeld 8% respectievelijk 14% langer/korter is dan verwachting, die verplaatsing als rood/groen respectievelijk donkerrood/donkergroen wordt beoordeeld. Elke zone heeft zo een verzameling ‘groene’ en ‘rode’ verplaatsingen. Van die scores wordt het gemiddelde
toegekend aan de kleur van de gebieden.

De grenswaarden van de klasses worden vastgesteld op het fijnste aggregatieniveau. Bij de aggregatie van zones naar wijken of gemeentes blijven deze van kracht.  Door de aggregatie wordt de hoeveelheid extremen (donkerrood en donkergroen) daardoor kleiner.

Bij opening van de module hebben de bollen op de kaart een gelijke grootte. In de legenda onder ‘Type legenda’ wijzigt u dit naar bollen met een variabele grootte. De maat van de bollen is nu maatgevend voor het aantal verplaatsingen in uw selectie.

Verdieping

Tabel met aantal rittenOnder de knop Info (links onderin de kaart) vindt u informatie over de snelheid en aantal ritten per afstandsklasse. Als u gebieden geselecteerd heeft ziet u de som van de verplaatsingen van/naar deze gebieden. Zonder selectie ziet u het aantal verplaatsingen in alle zones. U verwijdert de selectie in de linkerkolom.

De gebruikte referentielijn vindt u onder de knop Referentielijn.

Via de visualisatie met een dartbord is nog een extra verdiepende analyse van de BBI-index mogelijk gemaakt; de BBI-index wordt daarbij uiteengerafeld naar afstandsklasse en windrichting. U opent het dartbord door op een locatie in de kaart te klikken.

Standaard wordt een gesloten dartbord getoond. U kunt dit onderin de legenda wijzigen naar een open dartbord waarbij de grootte van partjes van het dartbord het aantal verplaatsingen representeert.

De kaartbeelden komen vaak vrij confronterend op betrokkenen/belanghebbenden over en kunnen tot een verkeerd beeld van het werkelijke probleem leiden. Daarom is veel zorg nodig voor een goede interpretatie van de uitkomsten. Dit vraagt om een werkproces waarbij de uitkomsten eerst samen met betrokkenen worden geduid om ze vervolgens in een heldere rapportage weer te geven, met daarin ook de duiding van de uitkomsten.

Meer informatie vindt u in de handleiding Toepassing BBI in MIRT en Beter Benutten (pdf, 7 MB) (zie ook Bereikbaarheidsindicator (BBI)).

BBI-indices vergelijken

Vinkje tweede kaartDoor bovenaan de pagina een vinkje te plaatsen bij '2de kaart' kunt u de BBI-indices van twee verschillende scenario's  vergelijken. De functionaliteit onder het tabblad Analyse is hiermee bijna gelijk aan het tabblad Effecten. Enige verschil is dat op het tabblad Effecten ook maatregelscenario's kunnen worden vergeleken.

Databronnen en rekenregels

Informatie over het gebruik van databronnen vindt u op de pagina over de Bereikbaarheidsindicator.

De BBI-index van een locatie is de verhouding tussen de som van de reistijd van alle verplaatsingen naar deze locatie en de som van de te verwachten reistijden (volgens de referentielijn) voor die verplaatsingen.

De formule voor de bereikbaarheidsindex (BBI-index) is:

BBI_formule3
Bereikbaarheidsindicatoren - Formule Bereikbaarheidsindex

De BBI-index voor een bronmodelzone wordt bepaald door voor elke relatie vanuit deze zone of naar deze zone toe de daadwerkelijke reistijd en de verwachte reistijd (zie formule Referentielijn) te bepalen. Per relatie worden beide grootheden apart van elkaar vermenigvuldigd met het aantal ritten en bij elkaar opgeteld. De totale BBI-index van een bronmodelzone is dan de totale waargenomen reistijd van alle ritten van/naar deze zone gedeeld door de totale verwachte reistijd van alle ritten van/naar deze zone.

Op de zelfde manier wordt ook een totale BBI-index voor wijken en gemeentes bepaald, namelijk als bij elkaar opgetelde waargenomen reistijd van alle ritten die naar een zone binnen de wijk/gemeente naartoe gaat (of ervandaan komt) gedeeld door de opgetelde verwachte reistijd voor dezelfde relaties.

BBI_formule4
Bereikbaarheidsindicatoren - Formule Index voor wijken en gemeentes

Meer informatie over de referentielijn en het vaststellen van de grenswaarden voor de klassen vindt u op de pagina Referentielijn BBI-index.

Andere bereikbaarheidsmodules

De modules bij de Bereikbaarheidsindicator zijn nadrukkelijk anders dan de overige kaartbeelden onder de modulegroep Ruimte en bereikbaarheid. Die kaartbeelden zijn namelijk uitsluitend gebaseerd op reistijden en (potentieel) bereikbare aantallen inwoners/arbeidsplaatsen. Vanwege potentieel mogelijke/zinvolle verplaatsingen (in plaats van feitelijke verplaatsingen) worden de uitkomsten van dergelijke berekeningen ook wel option values genoemd.


Niveau: normaal/expert

Zones visualisatie: bronzones

Zones berekening: scenario-zones

Modaliteit: auto, OV

Bereikbaarheidsindicator

Dit is een van de vier modules rondom de BBI-indicator.


Licentie

De Mobiliteitsscan kent drie soorten licenties: normaal, expert en viewer. Enkele modules/functionaliteiten zijn zo specialistisch dat deze alleen zichtbaar zijn voor 'experts'. De viewer-licentie geeft alleen de vereenvoudigde bronmodelanalyse weer.

Bronzones

Orginele zones in het bronmodel.

Scenario-zones

Geaggregeerde zones (meestal 250) in het uitgangs- en/of maatregelscenario. Voor bronmodelscenario's komen de scenario-zones overeen met de bronzones.

Zie ook:

-> Basiskennis Mobiliteitsscan

-> Zoneaggregatie

-> Aanmaken uitgangsscenario

Bronmodel

Een bronmodel is een verkeersmodel dat wordt geïmporteerd in de Mobiliteitsscan en wordt gebruikt als basis voor uitgangsscenario’s. Het is een combinatie van allerlei gegevens zoals autonetwerk met snelheden, HB-matrix auto/ov/fiets, reistijden auto/OV/fiets (niet verplicht) en sociodata (arbeidsplaatsen en inwoners). Een bronmodel kan gegevens voor ochtendspits en/of avondspits bevatten.

Bronmodelscenario

Bijzondere vorm van een uitgangsscenario . Bronmodelscenario's zijn vooraf ingelezen scenario's waarvoor geen aggregatie van  zones heeft plaats gevonden. Bronmodelscenario's kunnen alleen met een aantal  analysemodules geopend worden, het is niet mogelijk om voor dit soort scenario's maatregelen te nemen.

Uitgangsscenario

Basis voor analyses en uitgangspunt voor maatregelscenario's. Bij het aanmaken van een uitgangsscenario bepaalt u welke data gebruikt worden en welk gebied u wilt analyseren.

Analyse-module

Module voor het uitvoeren van analyses op uitgangsscenario's. Deze modules staan onder het tabblad Analyse.

Maatregelmodule

Module waarmee maatregelen kunnen worden genomen binnen een maatregelsscenario. Deze modules staan onder het tabblad Maatregelen.

Maatregelscenario

Maatregelscenario's zijn gebaseerd op uitgangsscenario's. U kunt maatregelen toevoegen aan een maatregelscenario en de effecten bekijken op het tabblad Effecten.